امکان سنجی احداث واحدهای بیوگاز در ایران (مطالعه ی موردی: بیوگاز حاصل از فضولات دامی)

محدودیت منابع انرژی و مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی، باعث توجه کشورهای مختلف به منابع تجدیدپذیر گردیده است. یکی از مهمترین منابع تجدیدپذیر، بیوگاز است. بیوگاز از تخمیر بیهوازی منابعی چون فضولات دامی در یک محفظه تخمیر به وجود می آید. نتایج حاصل از پتانسیل سنجی نشان می دهد که اگر از کل فضولات دامی قابل جمع آوری در کشور (حدود 97/4 میلیون تن در سال) استفاده شود، حجم قابل توجهی برابر با 23/8میلیارد متر مکعب در سال بیوگاز تولید خواهد شد که این مقدار بیوگاز، می تواند حدود 18 درصد از کل مصرف نهایی گاز طبیعی در کشور را پاسخ گو باشد. نتایج حاصل از تحلیل هزینه-فایده احداث واحدهای بیوگاز در ابعاد مختلفی از گاوداری های صنعتی کشور، از هر دو دیدگاه بخش خصوصی و اجتماعی، حاکی از صرفه های اقتصادی است. نتایج تحلیل هزینه-فایده احداث واحدهای مشترک و انفرادی بیوگاز در روستاهای کشور نیز همچنان، از هر دو دیدگاه، دارای صرفه های اقتصادی است. نتایج حاصل از بررسی امکان پذیری تأمین سوخت روستاهای کشور از طریق واحدهای مشترک بیوگاز نشان می دهد که در 66/95 درصد از روستاهای کشور که دارای جمعیت انسانی بسیار کم و کم هستند، جمعیت دام روستا تقریباً می تواند از طریق واحدهای مشترک بیوگاز، تأمین کننده کامل نیازهای سوختی جمعیت انسانی روستا در طول سال باشد؛ اما در 14/8 درصد و 18/21 درصد از روستاها که به ترتیب دارای جمعیت انسانی متوسط و زیاد هستند، فقط در صورتی که حجم فضولات دامی قابل جمع آوری در روستا به ترتیب بیشتر از 4000 و 7000 کیلوگرم در روز باشد، جمعیت دام روستا می تواند به طورکامل نیازهای سوختی جمعیت انسانی روستا در طول سال را تأمین نماید. نتایج حاصل از بررسی امکان پذیری تأمین سوخت روستاهای کشور از طریق واحدهای انفرادی بیوگاز نیز نشان می دهد که در 38/23 درصد از روستاهای کشور که دارای تعداد خانوارهای بسیار کم هستند، این امکان به طور کامل وجود دارد؛ اما در 21/56 درصد و 28/13 درصد از روستاهای کشور که به ترتیب دارای تعداد خانوار کم و متوسط هستند، تنها در صورتی که حجم فضولات دامی قابل جمع آوری در روستا به ترتیب بیشتر از 2500 و 5500 کیلوگرم در روز باشد، جمعیت دام روستا می تواند تأمین کننده کامل نیازهای سوختی خانوارهای روستایی در طول سال باشد. همچنین در 31/11 درصد از روستاهای کشور که دارای تعداد خانوار زیاد هستند، امکان تأمین کامل سوخت مورد نیاز خانوارهای روستایی از طریق واحدهای انفرادی بیوگاز به طور کامل وجود نخواهد داشت.